Obowiązkowy split payment – trzecie ryzyko utraty kosztu

split payment
Od 1 listopada 2019 roku czekają nas duże zmiany dotyczące transakcji handlowych pomiędzy przedsiębiorcami. Za niepoprawne dokonanie przelewu będą groziły nam sankcje w postaci braku możliwości odniesienia w koszty wartości zakupionych towarów i usług. Możemy też odpowiadać solidarnie za zobowiązania sprzedawcy wobec fiskusa. To już kolejna zmiana dotycząca sposobu płatności za faktury, która może wpłynąć na losy naszych firm.
Płatność powyżej 15.000 złotych tylko przelewem

To już znamy. Zmiana mająca na celu likwidację pozornych transakcji weszła w życie w kwietniu 2018 roku i zlikwidowała możliwość płatności gotówkowych za faktury dokumentujące transakcje pomiędzy przedsiębiorcami powyżej 15.000 złotych.

W przypadku zapłaty gotówką za taką fakturę, nabywca traci możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych kwoty wynikającej z faktury. W praktyce odbywa się to w formie pomniejszenia kosztu lub powiększenia przychodu, jeśli w danym miesiącu ogólna wartość kosztów jest mniejsza niż ta wynikająca z faktury gotówkowej.

Biała lista podatników VAT

Od września 2019 roku weszły w życie kolejne zmiany dotyczące płatności pomiędzy przedsiębiorcami. Tym razem rozszerzono zakres wymagań i wprowadzono wymóg płatności nie tylko przelewem, ale również na wskazane w bazie MF konto bankowe. Na tzw. „białej liście podatników VAT” prowadzonej przez szefa Krajowej Informacji Skarbowej znajdują się numery kont bankowych oficjalnie zgłoszone w dokumentach rejestrowych przez podatników. Od września płatności powyżej 15.000 złotych musi być dokonana nie dość, że przelewem, to jeszcze na konto widniejące w bazie. Wymaga to od przedsiębiorców dodatkowej uwagi i czasu na weryfikację danych. Ustawodawca na szczęście daje nam nieco czasu na dostosowanie się do nowych regulacji i przesuwa wprowadzenie sankcji za dokonanie przelewu na nieodpowiedni rachunek bankowy do 1 stycznia 2020 roku. Tym samym daje nam czas na weryfikację danych w bazie oraz dokonanie zmian i aktualizacji. Fakt faktem, nie zawsze informacja o zmianie rachunku bankowego była przekazywana do urzędu. Wprowadzenie sankcji spowoduje konieczność ujawnienia wszystkich kont bankowych w bazach urzędowych i stałej aktualizacji danych.

Biała lista podatników VAT znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Finansów oraz w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Więcej na ten temat białej listy podatników VAT: Biała lista podatników VAT

Mechanizm podzielonej płatności – trzeci sposób na utratę kosztów

Od listopada wchodzi w życie trzecia zmiana dotycząca płatności powyżej 15.000 złotych. Tym razem już nieco bardziej problematyczna, bo obejmująca określone towary i usługi wykazane w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Mechanizm podzielonej płatności (MPP), inaczej split payment, do tej pory dobrowolny, będzie dotyczył każdego z nas. Towary i usługi wykazane w załączniku nr 15 obejmą np. prace budowlane, sprzedaż komputerów i części samochodowych. Co ważniejsze, będziemy musieli analizować wszystkie faktury, których wartość wynosi co najmniej 15.000 złotych i zwracać uwagę na poszczególne towary i usługi wykazane w załączniku nr 15, choćby ich wartość była niższa od limitu. Jeśli na przykład na fakturze, której całkowita wartość przekracza 15.000 złotych widnieje pozycja dotycząca np. części samochodowych w kwocie 500 złotych, to właśnie ta pozycja będzie musiała zostać uregulowana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Oczywiście nie ma przeciwskazań do tego, aby w taki sposób uregulować całość zobowiązania.

Jeśli zapłata za towary i usługi objęte obowiązkowym split payment nie zostanie uregulowana w wymagany ustawowo sposób, nie będzie możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu.

Split payment a odpowiedzialność

Utrata kosztów to nie wszystko. Brak zapłaty w systemie podzielonej płatności to ryzyko poniesienia solidarnej odpowiedzialności za zaległości podatkowe sprzedawcy. Co więcej, odpowiedzialność solidarna będzie obowiązywała w odniesieniu do wszystkich towarów i usług wymienionych w załączniku 15 ustawy o VAT bez względu na kwotę faktury. Jeśli za wspomniane wyżej części samochodowe nie zapłacimy w systemie podzielonej płatności to będziemy odpowiadać solidarnie za zaległości podatkowe sprzedawcy w części podatku przypadającej na sprzedaż dokonaną dla nas. Odpowiemy więc solidarnie ze sprzedawcą za jego zobowiązania wobec fiskusa również wtedy, kiedy zakupimy tylko części samochodowe w kwocie 500 złotych i tylko one będą widnieć na fakturze. W tym wypadku nie będziemy mieli obowiązku uregulowania płatności w systemie split payment (faktura poniżej limitu 15.000 złotych), jednak jeśli nie zweryfikujemy podatnika lub będziemy mieć uzasadnione obawy co do tego, że sprzedawca nie ureguluje zobowiązania, będziemy odpowiadać za jego zaległości podatkowe w części dotyczącej tej faktury.

Art. 105, ust. 1, pkt. 1 ustawy o VAT otrzymuje bowiem brzmienie:

„Podatnik, o którym mowa w art. 15, na rzecz którego dokonano dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe, w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na jego rzecz, jeżeli w momencie dokonania tej dostawy podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego”.

Jak uchronić się przed sankcjami

Weryfikacja istnienia podatnika może nie być problematyczna. Na białej liście podatników VAT znajdziemy potwierdzenie jego istnienia, daty rejestracji oraz wyrejestrowania. Na jakiej jednak podstawie mamy stwierdzić czy dany podmiot może mieć problemy z uregulowaniem zobowiązania? Możemy i musimy jednak chronić się przed sankcjami. Dla nas przedsiębiorców oznacza to jedno: płatność za towary i usługi wykazane w załączniku 15 do ustawy o VAT najlepiej dokonywać zawsze za pośrednictwem rachunku bankowego, na konto widniejące na liście białych podatników VAT i dodatkowo zawsze  z użyciem split payment bez względu na wartość faktury. Tylko taka płatność uchroni nas przed sankcjami w postaci utraty kosztów podatkowych oraz ryzyka poniesienia odpowiedzialności za zobowiązania sprzedawcy wobec fiskusa.

Masz pytania? Skontaktuj się z nami:
wymagane
wymagane
Dobrowolny, ale niezastąpiony podczas wyceny
Autor:
Anna Piątek - właścicielka Kancelarii Podatkowej AMP Consulting, jej Główna Księgowa, członek Stowarzyszenia Księgowych, partner merytoryczny Urzędu Skarbowego Kraków-Prądnik. Posiada Certyfikat Księgowy nr 21025/2008. Specjalizuje się w prowadzeniu księgowości spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i komandytowych. Z zamiłowania psycholog biznesu. Uważa, że własna firma to najlepsza gra strategiczna, jaką do tej pory wynaleziono. W ramach doradztwa biznesowego podpowiada jak grać w tę grę mądrze.