Praca wspólnika jako wkład do spółki komandytowej

wkład do spółki
Wkład do spółki prawa handlowego jest niezwykle istotnym zagadnieniem. Stanowi szczególną inwestycję, którą każdy wspólnik przekazuje na rzecz tworzonego podmiotu. W przypadku spółek osobowych, do których należy spółka komandytowa wkład może stanowić również praca świadczona przez wspólnika. Trzeba jednak wiedzieć, że wkład jest sposobem na zasilenie majątku spółki, aby realizować cele przedsiębiorstwa. Dlatego wniesienie wkładu w formie pracy może zostać zrealizowane tylko pod szczególnymi warunkami.

Wkład do spółki komandytowej nie musi mieć formy pieniężnej. W przypadku spółek osobowych, w przeciwieństwie do spółek kapitałowych (przede wszystkim spółki z o.o. o której pisaliśmy w innym artykule), przepisy pozwalają na uzyskanie praw wspólnika także w zamian za świadczenie pracy lub usług na rzecz spółki. Stanowi o tym art. 48 § 2 Kodeksu spółek handlowych:

Art. 48 §2: “Wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki”.

Warto jednak na samym początku zaznaczyć, że w przypadku, gdy umowa spółki jest zawierana lub zmieniana przy wykorzystaniu wzorca umownego, wspólnik nie ma możliwości wniesienia wkładu w formie aportu.

Art. 48 §21: W przypadku zawarcia lub zmiany umowy spółki przy wykorzystaniu wzorca umowy wkład wspólnika może być wyłącznie pieniężny.

Wniesienie pracy jako wkładu do spółki komandytowej jest możliwe, ale…

z pewnymi ograniczeniami. W tym miejscu trzeba wyjaśnić, że spółka komandytowa jest szczególnym podmiotem, w którym wyróżniamy dwa typy wspólników:

  • komplementariusze – czyli wspólnicy “aktywni”, których można porównać do wspólników spółki jawnej. Prowadzą sprawy spółki i reprezentują ją na zewnątrz. Komplementariusze odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.
  • komandytariusze – zwani wspólnikami pasywnymi. Co do zasady są oni pozbawieni możliwości prowadzenia spraw spółki i reprezentowania jej na zewnątrz. Ich zgoda jest potrzebna tylko w przypadku niezwykle ważnych dla spółki spraw. Posiadają uprawnienia kontrolne i prawo do części zysku. W przeciwieństwie do komplementariusza, komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki solidarnie wraz z samą spółką i innymi wspólnikami tylko do wysokości sumy komandytowej ujawnionej w KRS.

Komplementariusze mogą wnieść do spółki komandytowej wkład w postaci wykonywanej pracy bądź usługi na rzecz spółki. Obowiązują ich ogólne regulacje dotyczące wspólników spółek osobowych. Jednak wobec komandytariuszy wprowadzono istotne ograniczenie.

Wniesienie pracy przez komandytariusza – wyjątek od reguły

Rola komandytariusza ogranicza się do biernego inwestowania w spółkę komandytową. Tak jak wspomniałam powyżej, komandytariusz odpowiada w sposób ograniczony za zobowiązania spółki do wysokości wskazanej w umowie spółki, nazywanej sumą komandytową. Innymi słowy komandytariusz odpowiada swoim majątkiem osobistym tylko do wartości różnicy między ustaloną sumą komandytową a wartością wniesionego wkładu do spółki. W przypadku, gdy wartość wkładu jest równa lub wyższa niż wysokość sumy komandytowej to jego odpowiedzialność jest całkowicie wyłączona.

Rola jaką pełni komandytariusz powoduje, że nie ma on możliwości wniesienia pracy jako wkładu do spółki komandytowej. Wynika to bezpośrednio z art. 107 §2 Kodeksu spółek handlowych, który wskazuje, że wkładem komandytariusza nie może być:

  • zobowiązanie do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki,
  • wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki.

Praca może stanowić wkład komandytariusza tylko w przypadku, gdy wartość innych jego wkładów do spółki nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej.

Cel regulacji

Podstawowym celem wskazanego ograniczenia względem komandytariusza jest ochrona wierzycieli spółki. Ma zapobiegać sytuacji, w której wartość pracy komandytariusza zostałaby ujęta w umowie w taki sposób, aby wyłączyć jego odpowiedzialność za zobowiązania spółki. W takim przypadku majątek spółki byłby rzeczywiście mniejszy niż wynikałoby to z wartości wykazanych wkładów. W efekcie – odpowiedzialność komandytariusza zostałaby zupełnie wyłączona. Wierzyciele nie mieliby możliwości zaspokojenia roszczeń, ponieważ wkład komandytariusza wniesiony w formie aportu nie stanowiłby majątku spółki, który mógłby podlegać egzekucji.

Praca może być tylko dodatkowym wkładem komandytariusza do spółki, obok innych świadczeń posiadających wymierny i namacalny charakter.

Omówione ograniczenia pełnią ważną funkcję, ponieważ w razie braku wniesienia całości wkładu, komandytariusz ponosi odpowiedzialność majątkiem osobistym za zobowiązania spółki w wysokości brakującej wartości. Wspólnicy niestety nie zawsze mają tego świadomość na etapie zawiązywania spółki, co w późniejszym etapie może rodzić niepotrzebne problemy.

A jako to jest w przypadku spółki z o.o.? Przeczytaj: Praca wspólnika jako wkład do spółki z o.o.

Autor:
Anna Piątek - właścicielka Kancelarii Podatkowej AMP Consulting, jej Główna Księgowa, członek Stowarzyszenia Księgowych, partner merytoryczny Urzędu Skarbowego Kraków-Prądnik. Posiada Certyfikat Księgowy nr 21025/2008. Specjalizuje się w prowadzeniu księgowości spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i komandytowych. Z zamiłowania psycholog biznesu. Uważa, że własna firma to najlepsza gra strategiczna, jaką do tej pory wynaleziono. W ramach doradztwa biznesowego podpowiada jak grać w tę grę mądrze.